-
Όψεις του φασισμού από τον 20ό στον 21ο αιώνα
Αν κάποιος/α ενδιαφέρεται να κατανοήσει το φαινόμενο της Ακροδεξιάς, που μαστίζει σήμερα πολλές χώρες της Ευρώπης, μπορεί να ξεκινήσει από το βιβλίο του Κωστή Παπαϊωάννου «Άγρια ιστορία για μεγάλα παιδιά», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, από τις εκδόσεις Πόλις. Τον συγγραφέα, γνωστό για τη συμβολή του στην υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σε αυτό το βιβλίο τον απασχολούν η μετάβαση από τον φασισμό στον μεταφασισμό και το δυσοίωνο μέλλον της δημοκρατίας απέναντι στη νέα Ακροδεξιά. Ο Παπαϊωάννου ξεκινά από την περιγραφή των συνθηκών γέννησης του φασισμού στον Μεσοπόλεμο και των αιτιών επικράτησής του στην Ιταλία και τη Γερμανία και παρακολουθεί, στη συνέχεια, τις διαφορετικές όψεις που πήρε στο διάστημα ενός…
-
Ο αντισημιτισμός ως ιστορικό φαινόμενο
Τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021, στις 7 μ.μ., η κ. Μαρία Καβάλα μίλησε για τον αντισημιτισμό ως ιστορικό φαινόμενο. Πρόκειται για την 3η εκδήλωση του κύκλου διαδικτυακών διαλέξεων με τίτλο “Η φιλοσοφία στην εποχή της κρίσης”. Ο σύνδεσμος για το βίντεο της εκδήλωσης: https://www.youtube.com/watch?v=RYd-xlpdYY4 Το μίσος εναντίον των Εβραίων προηγήθηκε της επινόησης του όρου αντισημιτισμός τον 19ο αιώνα. Ο παραδοσιακός θρησκευτικός αντι-ιουδαϊσμός εδραιώθηκε με την επικράτηση του χριστιανισμού από τον 4ο αι. μ.Χ. και διαμόρφωσε στη μεσαιωνική Ευρώπη χωριστούς κόσμους για Εβραίους και χριστιανούς. Στα τέλη του 19ου αιώνα, αν και σταδιακά τα ευρωπαϊκά γκέτο άρχισαν να καταργούνται, οι Εβραίοι της διασποράς διαπίστωσαν ότι στη θέση του παραδοσιακού αντισημιτισμού, νέες, πιο…
-
Λέων Ναρ – Η μετέωρη επιστροφή των Ελλήνων Εβραίων στον γενέθλιο τόπο
Η εκτόπιση και η εξόντωση των Εβραίων της ελληνικής επικράτειας έλαβε χώρα από την άνοιξη του ’43 μέχρι το καλοκαίρι του ’44, ως μέρος του ναζιστικού σχεδίου που αφορούσε τη γενοκτονία όλων των Εβραίων της Ευρώπης. Η επιτυχία του σχεδίου ήταν ιδιαίτερα μεγάλη στην ελληνική περίπτωση, αφού τα ποσοστά εξόντωσης έφτασαν να είναι ανάμεσα στα υψηλότερα της Ευρώπης. Ξημερώματα της 15ης Μαρτίου 1943 ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη ο πρώτος συρμός με προορισμό το στρατόπεδο εξόντωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ποια ήταν η στάση των χριστιανών Ελλήνων απέναντι στον διωγμό των Εβραίων; Γνωρίζουμε ότι δεν τήρησαν όλοι την ίδια στάση. Ειδικά οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν έδειξαν αλληλεγγύη προς τους…
-
Το χρέος της μνήμης – Η ομιλία μου για το βιβλίο του Δημήτρη Βλαχοπάνου (23.10.17)
Η γενοκτονία των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς είναι αναμφισβήτητα ένα γεγονός που σημάδεψε την ευρωπαϊκή ιστορία του 20ού αιώνα. Η γενοκτονία αφορούσε τόσο αυτούς που την πραγματοποίησαν όσο και αυτούς που επέτρεψαν να συμβεί. Θα έπρεπε επίσης να αφορά όλους τους πολίτες των χωρών που θέλουν να λέγονται δημοκρατικές. Όπως εύστοχα έχει παρατηρήσει η Βαρών-Βασάρ, η εβραϊκή γενοκτονία δεν σημάδεψε μόνο την ιστορία: σημάδεψε βαθύτατα και τη συνείδηση του μεταπολεμικού ανθρώπου και έθραυσε το αίσθημα ότι ο σύγχρονος άνθρωπος ανήκε σε μια κοινή ιστορία και κουλτούρα (Βαρών-Βασάρ, Η ανάδυση μιας δύσκολης μνήμης, σσ. 41, 59) Οι Εβραίοι της Ευρώπης αιώνες τώρα υπέφεραν από τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις. Ο…