-
“Σπαταλημένες ζωές. Οι απόβλητοι της νεωτερικότητας” του Zygmunt Bauman
Μτφ. στα ελληνικά, Καρασαρίνης Μάρκος, εκδ. Κατάρτι, 2005. Η παραγωγή “ανθρώπινων απορριμμάτων” (ακριβέστερα, η σπατάλη ανθρώπινων ζωών, η δημιουργία “περιττών” πληθυσμών από μετανάστες, πρόσφυγες κι άλλους παρίες) αποτελεί αναπόδραστη συνέπεια της διαδικασίας του εκσυγχρονισμού, της εξέλιξης της νεωτερικότητας. Είναι μια αναπόφευκτη παρενέργεια της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και της αναζήτησης της κοινωνικής ευταξίας που χαρακτηρίζει τη νεωτερικότητα. Για όσο χρονικό διάστημα μεγάλα τμήματα του κόσμου παρέμεναν, πλήρως ή μερικώς, εκτός της διαδικασίας του εκσυγχρονισμού, αντιμετωπίζονταν από τις εκσυγχρονισμένες κοινωνίες ως τόποι που είχαν τη δυνατότητα να απορροφήσουν τον πλεονάζοντα πληθυσμό των “ανεπτυγμένων χωρών”. Σε όλην αυτή την περίοδο, μπορούσαν ακόμη να αναζητηθούν (και να βρεθούν προσωρινά) παγκόσμιου χαρακτήρα λύσεις σε τοπικώς…
-
Η μετέωρη ελληνικότητα
Ο Μάκης Καραγιάννης, με αφορμή τη γενικότερη συζήτηση για την κρίση που πλήττει τη χώρα μας, επιχειρεί στο δοκίμιο, με τίτλο Μικρό και αλαζονικό έθνος, να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων που σχετίζονται με την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να γίνει μια νεωτερική, μια προοδευτική κοινωνία. Εντοπίζει τις απαρχές της κρίσης όχι μόνο στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια αλλά και στις ιδιαίτερες παθογένειες που χαρακτηρίζουν όλο τον μεταπολιτευτικό βίο του ελληνικού κράτους. Εκκινώντας από το αξίωμα ότι η κρίση στη χώρας μας συνδέεται με την ελληνική ιδιαιτερότητα, επιχειρεί στη συνέχεια να την ορίσει αντιπαραβάλλοντάς την με την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα. Με εντιμότητα αναγνωρίζει τους περιορισμούς του εγχειρήματος…
-
“Ζωή για κατανάλωση” του Zygmunt Bauman
Με την έλευση της ρευστής νεωτερικότητας, η κοινωνία, από κοινωνία παραγωγών μετασχηματίζεται σε κοινωνία καταναλωτών, όπου τα άτομα γίνονται οι προωθητές και ταυτοχρόνως τα προωθούμενα εμπορεύματα. Αγαθά και πωλητές, εμπορεύματα κι εμπορευόμενοι, είναι όλοι ένοικοι στον ίδιο κοινωνικό χώρο που περιγράφεται συνήθως με τον όρο “αγορά”. Η δοκιμασία που καλούνται να περάσουν τα άτομα προκειμένου να αποκτήσουν τα κοινωνικά “βραβεία” που ορέγονται, απαιτεί τη μετάπλασή τους σε ελκυστικά προϊόντα. Αυτός ο υποδόριος και διαβρωτικός μετασχηματισμός είναι το σημαντικότερο γνώρισμα της κοινωνίας των καταναλωτών. Είναι η κρυφή αλήθεια, το βαθύτερο και καλύτερα φυλασσόμενο μυστικό της. Στο νέο του αυτό βιβλίο, ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν εξετάζει τον αντίκτυπο των καταναλωτικών στάσεων και προτύπων…