Ο Ισίδωρος Ζουργός στην Κοζάνη για το τελευταίο του βιβλίο

Γράφει η φιλόλογος και ιστορικός Ελένη Σαββίδου για το βιβλίο:

“Ένα μυθιστόρημα με φόντο τη Μέση Βυζαντινή περίοδο, αποτελεί το τελευταίο βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού: «Περί της εαυτού ψυχής». Συγκεκριμένα στο παρόν έργο γίνεται λόγος περί της ψυχής του Σταυράκιου Κλαδά, όπου ο κεντρικός ήρωας, νοτάριος δηλαδή αντιγραφέας, φτάνοντας πια στη δύση της ζωής του, αποφασίζει να αξιοποιήσει το δώρο της κόρης του και να συγγράψει την αυτοβιογραφία του.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα χρονογράφημα που καλύπτει την εποχή της βασιλείας των Κομνηνών. Τρεις ήταν οι Κομνηνοί -πατέρας, γιος, εγγονός- τρεις κι οι αδερφοί Κλαδά, όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Σταυράκιος. Πιο συγκεκριμένα η ιστορική αφήγηση ξεκινά το 1071, όπου μετά την ήττα των Βυζαντινών στη μάχη του Μαντζικέρτ, επί βασιλείας του Ρωμανού Δ’, σηματοδοτείται η μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων Τούρκων στη Μ. Ασία. Το παραπάνω γεγονός στιγματίζει δια παντός την οικογένεια Κλαδά που ζει στο Δορύλαιο. Οι γονείς βρίσκουν μαρτυρικό θάνατο, στην προσπάθειά τους να σωθούν από τους εχθρούς, ενώ τα παιδιά κι ο υπηρέτης της οικογένειας κατορθώνουν να διαφύγουν.

Πρόκειται για το σημείο- ορόσημο, όπου το κουβάρι της ζωής του Σταυράκιου αρχίζει να ξετυλίγεται. Στη διάρκεια του ογδοντάχρονου βίου του ο ήρωας θα έρθει σε επαφή με πολλές προσωπικότητες, κάποιες από αυτές θα επιδράσουν καταλυτικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, ενώ άλλες θα αλλάξουν τον ρου της ζωής του, όπως για παράδειγμα θα συμβεί όταν ο Ψελλός θα του ζητήσει, έναντι αδράς αμοιβής, να κλέψει για λογαριασμό του το χειρόγραφο του Πυθέα από τη Μονή Στουδίου.

Το τελευταίο γεγονός θα αναγκάσει τον ήρωα να εγκαταλείψει δια παντός το μοναστήρι και να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στην πόλη της Καστοριάς. Θα διασταυρωθεί με προσωπικότητες όπως ο Πόθος, οι οποίες θα αναδείξουν τη βαθύτερη ευαισθησία του χαρακτήρα του, αλλά και με πρόσωπα που θα σημαδέψουν για πάντα το πεπρωμένο του, όπως η Θεολένια.

Άλλοι πάλι, θα σταθούν δίπλα του σαν δεύτεροι γονείς, ορμώμενοι από ανιδιοτελή κίνητρα, αλλά και προσπαθώντας ενίοτε μέσω αυτού να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Στην πορεία της ζωής του, ο Σταυράκιος θα ζήσει σε διάφορες περιοχές της Αυτοκρατορίας: στη Βέροια, στα Σέρβια, στο Κίτρος, στη Θεσσαλονίκη, στην Κωνσταντινούπολη, ενώ το τέλος θα τον βρει σε μια έρημη ακτή της Προποντίδας, «στο σπίτι του πανουκλιασμένου». Η ιστορία της ζωής του κλείνει κυκλικά, δηλαδή όπως ακριβώς ξεκίνησε, με τα τρία αδέρφια της οικογένειας Κλαδά, να βρίσκονται στο προσκήνιο.

Η πλοκή της ιστορίας είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ο Ζουργός επινοεί έναν ξεχωριστό τρόπο παρουσίασης των γεγονότων, εναλλάσσοντας την οπτική γωνία της εξιστόρησης. Συγκεκριμένα τα κεφάλαια παρουσιάζονται διαδοχικά: αφενός τα γεγονότα εξιστορούνται σε τριτοπρόσωπη αφήγηση- μάλιστα αξίζει να σημειωθεί πως ο συγγραφέας επιστρατεύει για το πρόσωπο του αφηγητή κάποιο πνεύμα, γεγονός που δίνει μια ιδιαίτερη διάσταση στην οπτική γωνία και καθιστά το αφήγημα ακόμη πιο ελκυστικό- αφετέρου η αφήγηση επιστρέφει στην πένα του ίδιου του ήρωα, γίνεται πρωτοπρόσωπη και ξεχειλίζει από συναισθήματα, αποκτώντας έτσι έναν τόνο πιο εξομολογητικό. Τα εν λόγω κεφάλαια τιτλοφορούνται ως “χαρτώος κώδικες” αφού πρόκειται για το σύγγραμμα του Σταυράκιου. Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό: τα γεγονότα δίνονται από διαφορετική σκοπιά. Έτσι ο αναγνώστης θα καταστεί μέρος του προβληματισμού, θα αισθανθεί πως κι ο ίδιος συμμετέχει στην ιστορία, θα πλημμυρίσει από συναισθήματα συμπάθειας για τις περιπέτειες του ήρωα, θα βιώσει τους φόβους και τις ανησυχίες του, με δυο λόγια, θα γίνει ένα με αυτόν, ένα με την ιστορία.

Η συνέχεια του άρθρου στο https://tovivlio.net/%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%cf%8d-%cf%88%cf%85%cf%87%ce%ae%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b9%cf%83%ce%af%ce%b4%cf%89%cf%81%ce%bf%cf%85-%ce%b6%ce%bf%cf%85/?fbclid=IwAR3iJjtRpJWPLl3zzr8spW6IAkE84yPkomnoR-6uwIFOPiI0QXU0V_joB5o

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.