Βιβλία
-
“Επιστροφή στη Ρενς” του Ντιντιέ Εριμπόν
Συνηθίζω να λέω ότι η καταγωγή σου, η κοινωνική τάξη από την οποία προέρχεσαι, σε ακολουθεί ό,τι κι αν έχεις καταφέρει στη ζωή σου, σε όποια κοινωνική τάξη έχεις ανέλθει λόγω της μόρφωσης που απέκτησες, της δουλειάς που κάνεις ή του πλούτου που έχεις δημιουργήσει. Ακριβώς αυτό δείχνει ο Γάλλος Ντιντιέ Εριμπόν, το τρομερό παιδί της επιστήμης της Κοινωνιολογίας, στο βιβλίο του «Επιστροφή στη Ρενς» και γι’ αυτό ενθουσιάστηκα όταν το διάβασα και επιπλέον ταυτίστηκα σε σημαντικό βαθμό. Στο βιβλίο αυτό, μια ιδιότυπη αυτοβιογραφία, εξηγεί πώς τα παιδιά της εργατικής τάξης έχουν λίγο πολύ ένα προδιαγεγραμμένο μέλλον λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων πρόσβασης στη γνώση και στις επιλογές, πώς η ζωή…
-
Λαός δίχως εξουσία
Είναι ο λαϊκισμός αναγκαίος για την κατανόηση των αδιεξόδων της δημοκρατίας; Είναι ο λαϊκισμός εχθρός της δημοκρατίας, όπως ισχυρίζονται οι αντιλαϊκιστές, ή μήπως πορεύεται παράλληλα με αυτή, αποτελώντας συστατικό στοιχείο της; Και ο αντιλαϊκισμός; Πού οφείλει την καταγωγή του και ποια είναι η ιδεολογική λειτουργία του; Αυτά τα ερωτήματα απασχολούν τον Αμερικανό ιστορικό, δημοσιογράφο και πολιτικό αναλυτή Τόμας Φρανκ στο βιβλίο του «Λαός δίχως εξουσία. Μια σύντομη ιστορία του αντιλαϊκισμού», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Εκκρεμές. Η πρωτοτυπία του εγχειρήματος έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα από τα πρώτα βιβλία παγκοσμίως που μελετούν το φαινόμενο του αντιλαϊκισμού στη διαλεκτική του σχέση με τον λαϊκισμό, λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο ιστορικό…
-
“Ο Αμερικάνος”-Βιβλιοπαρουσίαση
Η άγνωστη ιστορία των Ελλήνων μεταναστών που δούλευαν στα ανθρακωρυχεία της Αμερικής, τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, βρίσκεται στο επίκεντρο του σπουδαίου μυθιστορήματος «Ο Αμερικάνος» του Νίκου Αραπάκη. Τα υλικά που συνέθεταν την Αμερική, αυτή την «αχανή και σκληρή χώρα», ήταν «βουτηγμένα στο αίμα και στον ιδρώτα των μεταναστών», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο συγγραφέας. Η σφαγή του Λάντλοου και η δολοφονία του Έλληνα μετανάστη και συνδικαλιστή Λούη Τίκα (του Κρητικού Ηλία Σπαντιδάκη), τον Απρίλιο του 1914, αποτελεί μία από τις κομβικές στιγμές του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Μετά τον θάνατό του σε ηλικία μόλις 28 ετών, οι συνθήκες ζωής και ασφάλειας των ανθρακωρύχων άρχισαν να βελτιώνονται με την ψήφιση των…
-
“Το χιόνι των Αγράφων” – Παρουσίαση βιβλίου
-
Δοκιμές ανατομίας της ελληνικής ταυτότητας
Το τελευταίο βιβλίο της Ομότιμης Καθηγήτριας Φιλοσοφίας Αλεξάνδρας Δεληγιώργη, με τίτλο «Σύγχρονα κάτοπτρα της ελληνικότητας. Ιδέες και ιδεολογήματα στον 20ό αιώνα», αποτελεί μια στιβαρή προσπάθεια αναψηλάφησης των αιτιών που οδήγησαν στη στάσιμη – σε πολλούς τομείς σήμερα – Ελλάδα. Πυρήνας του εγχειρήματος είναι η σχέση παράδοσης και αυτοσυνείδησης, ατομικής και συλλογικής, με άξονα την έννοια της ελληνικότητας, η οποία δεν συνδέεται με τον εθνικισμό αλλά με την ελληνική ταυτότητα. Η έμφαση δίνεται στο έργο Ελλήνων λογοτεχνών, φιλοσόφων και πολιτικών του 20ού αι., όπως οι Γιαννόπουλος, Δραγούμης, Σκληρός, Σαραντάρης, Τσάτσος, Λορεντζάτος, Χατζής και Μαλεβίτσης, στον καθένα από τους οποίους αφιερώνεται ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Στην αρχή η συγγραφέας διευκρινίζει ότι θα εξετάσει…
-
10 + 1 βιβλία με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας
Σε μια πρόσφατη έρευνα του οργανισμού δημοσκοπήσεων YouGov στη Βρετανία, μία στις πέντε γυναίκες δήλωσε πως θεωρεί τη λέξη “φεμινίστρια” προσβλητική ενώ περίπου οι μισές γυναίκες απάντησαν ότι “οι ίδιες δεν θα αυτοαποκαλούνταν φεμινίστριες”. Πού οφείλεται το γεγονός ότι οι ίδιες οι γυναίκες διστάζουν να οικειοποιηθούν την ταμπέλα της “φεμινίστριας”; Και τι σημαίνει εντέλει να είναι σήμερα κάποιος/α υπέρ του φεμινισμού; Επέλεξα ορισμένα βιβλία που εισάγουν στην φεμινιστική προβληματική με την ελπίδα να αποτελέσουν έναν μίνι οδηγό για όσες και όσους θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα γι’ αυτή. Δεν είναι εύκολο να συνοψίσει κάποιος/α σε λίγες γραμμές το περιεχόμενο αυτού του ρηξικέλευθου βιβλίου που ενόχλησε τόσο πολύ το Βατικανό, ώστε…
-
Οι νέες ιδέες
Το τελευταίο βιβλίο που διαβάζω αυτή τη χρονιά είναι ίσως και το καλύτερο από όσα κυκλοφόρησαν πρόσφατα και απευθύνεται σε όσους και όσες θέλουν να γνωρίσουν ό,τι πιο φρέσκο στον χώρο των ιδεών. ΟΙ ΝΕΕΣ ΙΔΕΕΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ. Ποιες είναι αυτές οι νέες ιδέες; • Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που το υποστηρίζουν τόσο οι φιλελεύθεροι όσο και οι σοσιαλδημοκράτες ή οι αντικαπιταλιστές. • Η θεωρία των κοινών, που προτείνει μια διαφορετική οργάνωση της οικονομίας ριζοσπαστικοποιώντας την έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας. • Η επανίδρυση της δημοκρατίας. Το ερώτημα είναι εάν, πέρα από το δίλημμα αντιπροσωπευτική ή συμμετοχική δημοκρατία, είναι δυνατή η επαναθεώρηση της δημοκρατίας και, εάν ναι,…
-
Γιατί πληγώνει ο έρωτας
Γιατί υποφέρουμε όταν είμαστε ερωτευμένοι; Γιατί ταυτιζόμαστε ή και συμπάσχουμε με λογοτεχνικούς ήρωες που βίωσαν με τραγικό τρόπο τον έρωτα; Γιατί τελικά μια ερωτική σχέση έχει τόσο μεγάλη σημασία για την ευτυχία και την ταυτότητά μας; Βιβλία αυτοβοήθειας υποστηρίζουν ότι μπορούν να μας δείξουν πώς να διαχειριστούμε καλύτερα την ερωτική μας ζωή, οδηγώντας μας (στην καλύτερη περίπτωση) να συνειδητοποιήσουμε τους ασυνείδητους μηχανισμούς, στη διαλεύκανση των οποίων αφιέρωσε τη ζωή του ο Freud. Επιπλέον, η κλινική ψυχολογία νομιμοποίησε επιστημονικά την ιδέα ότι οι επώδυνες εμπειρίες του έρωτα εξηγούνται από την ψυχική ιστορία του ατόμου και ότι, επομένως, υπόκεινται στον έλεγχο του ίδιου του ατόμου. Η Eva Illouz, με ένα ακόμη ανατρεπτικό…
-
Καιρός για αισιοδοξία!
Είναι ο άνθρωπος από τη φύση του εγωιστής και ιδιοτελής, όπως πολλοί φιλόσοφοι, ψυχολόγοι και ανθρωπολόγοι διατείνονται; Είναι ρεαλιστικό να υποστηρίξουμε ότι μια άλλη προσέγγιση της ανθρώπινης φύσης είναι εφικτή; Ότι δηλαδή ο άνθρωπος εκ φύσεως διαθέτει το ένστικτο της συμπόνιας και της συνεργασίας; Αυτό επιχειρεί να δείξει ο Ολλανδός ιστορικός Rutger Bregman στο βιβλίο του. Αξιοποιώντας μελέτες και έρευνες από ποικίλα επιστημονικά πεδία προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση πολλών πραγμάτων που θεωρούμε δεδομένα. Και εάν ισχύει ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός, τότε πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και την οργάνωση της κοινωνίας. Ένα απολαυστικό, προκλητικό βιβλίο, γραμμένο με τόσο εύληπτο τρόπο που…
-
Η τυραννία της ευτυχίας
Πληθαίνουν οι εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αναζήτησης νοήματος και ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας απέναντι σε δύσκολες καταστάσεις. Σύμφωνα με αυτά τα βιβλία, αν σας έχουν απολύσει, δεν πειράζει, θα βρείτε μέσα σας τη δύναμη να κινητοποιήσετε τον εαυτό σας για να βγείτε από το αδιέξοδο. Μπορεί να βρείτε άλλη δουλειά αλλά μπορεί και να μην βρείτε. Αν βιώνετε μια κακοποιητική σχέση, πάλι μην το βάζετε κάτω, αρκεί να πιστέψετε ότι μπορείτε να τα καταφέρετε χωρίς χρήματα, χωρίς στήριξη και έχοντας τους θεσμούς εναντίον σας (βλ. αστυνομία). Αν είστε φτωχός/ή, τότε μάλλον δεν είχατε αρκετή θέληση να αρπάξετε τις ευκαιρίες που η ζωή τόσο γενναιόδωρα σας έδωσε.Αν βιώνετε την απώλεια ενός αγαπημένου…