Βιβλία
-
Στην τρέλα
Τι είναι η τρέλα; Θεραπεύεται; Γιατί ασθενούν κυρίως οι φτωχοί; Η Τζόυ Σαρμάν επισκέπτεται κάθε Τετάρτη και για έναν ολόκληρο χρόνο ένα δημόσιο ψυχιατρείο και συναντά ασθενείς και νοσηλευτικό προσωπικό. Μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των ασθενών αναρωτιέται τι είναι η τρέλα και πώς φτάνει κανείς σε αυτήν. Στο κρίσιμο ερώτημα εάν θεραπεύεται, ένας γιατρός απαντά πως «δεν θεραπεύουμε την τρέλα, οριακά ίσως την οδύνη, πως κατευνάζουμε τα συμπτώματά της, πως θέτουμε υπό έλεγχο τις ψευδαισθήσεις και τις διαταραχές της συμπεριφοράς με μερικές ουσίες, πως δεν θεραπεύουμε ποτέ τους πολύ τρελούς τρελούς μα πως μπορούμε πάντα να βρισκόμαστε κάπου τριγύρω […] πως η ψυχιατρική δεν είναι επιστήμη αλλά μαστορέματα μάλλον».…
-
Βιβλία για το Ολοκαύτωμα
Οι Εβραίοι της Ευρώπης, αιώνες τώρα, αντιμετώπιζαν τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις. Ο Εβραίος υπήρξε πάντοτε ο “εντόπιος ξένος”, σύμφωνα με την ανάλυση της Αμπατζοπούλου, η «παρουσία του οποίου ξένιζε τη χριστιανική πλειοψηφία πριν από τα νεώτερα χρόνια και δεν χωρούσε στο εθνικό σχέδιο μετά τη γένεση των εθνικών κρατών». Παρόλα αυτά, η εξόντωση των Ευρωπαίων Εβραίων δεν πρέπει να ιδωθεί ως ένας ακόμη κρίκος στη μεγάλη αλυσίδα των συμφορών του εβραϊκού λαού αλλά είναι άρρηκτα δεμένη με τη ναζιστική Κατοχή, γεννήθηκε από τη ναζιστική ιδεολογία, ως απόρροια του αντισημιτισμού, και πρέπει να εξετάζεται στα πραγματικά της ιστορικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα. Το Ολοκαύτωμα είναι αναμφισβήτητα ένα γεγονός που σημάδεψε την…
-
“Τι δεν μπορεί να αγοράσει το χρήμα”
Διαβάζεται μονορούφι. Όπως τα περισσότερα βιβλία του Αμερικανού φιλοσόφου Michael Sandel, που έχουν γίνει μπεστ σέλερ. Στο 5ο κεφάλαιο αναφέρεται στις δυσμενείς επιπτώσεις της αγοράς και της εμπορευματοποίησης στο είδος της κοινωνίας στην οποία θέλουμε να ζήσουμε. Κρίσιμα ερωτήματα. Θέλουμε μια κοινωνία όπου όλα είναι για πούλημα; Ή υπάρχουν ορισμένα ηθικά και συλλογικά αγαθά που το χρήμα δεν μπορεί να αγοράσει; Ποια είναι τα ηθικά όρια των αγορών; Σε μια εποχή όπου ακόμη και το δικαίωμα ψήφου εξαγοράζεται, ο Sandel υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι η εμπορευματοποίηση διαβρώνει το κοινοτικό πνεύμα. Παραθέτω: «Σε μια εποχή που οι ανισότητες αυξάνονται, η εμπορευματοποίηση των πάντων οδηγεί τους εύπορους να ζουν χωριστά από τους…
-
Ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο
Ο Δημήτρης Ραυτόπουλος στο βιβλίο Εμφύλιος και λογοτεχνία παρατηρεί με αφοριστικό τρόπο ότι «στη λογοτεχνία, ο εμφύλιος πόλεμος δεν έγινε. Και όμως, τη ρήμαξε κι αυτή». Ακόμη: «δεν βολεύει κανέναν η αλήθεια για τον εμφύλιο, ιστορική ή λογοτεχνική» (Εκδ. Πατάκη, σ. 15 και 21). Είναι γεγονός ότι ο Εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα, μια τόσο οδυνηρή και ακραία ιστορική εμπειρία, έχει επηρεάσει τη λογοτεχνία και γενικότερα τα πνευματικά πράγματα στη χώρα μας σε έκταση και σε βαθμό μεγαλύτερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο ιστορικό γεγονός του 20ού αιώνα. Η λογοτεχνία, άλλοτε με στρατευμένο λόγο και άλλοτε με αποστασιοποιημένη ή στοχαστική ματιά, τοποθετήθηκε πρώτη στο θέμα του Εμφυλίου, αφήνοντας για πολλά χρόνια πίσω…
-
Η (χαμένη) τέχνη της αλληλογραφίας
Πόσο χρόνο μπορούσε να αφιερώσει κάποιος στο παρελθόν για να γράψει ένα γράμμα; Θα μου πείτε ότι αυτό εξαρτάται από πολλά πράγματα. Ο Ρενέ Ντεκάρτ θα πρέπει να αφιέρωνε σημαντικό χρόνο για τη σύνταξη των επιστολών του, όπως φαίνεται από την εξαιρετική, από κάθε άποψη, έκδοση, που συγκέντρωσε μερικές από αυτές. Οι επιστολές του Ντεκάρτ είναι υπόδειγμα οξύνοιας, ευαισθησίας και λεπτοδουλεμένης γλώσσας. Στην ενότητα με τίτλο «Παρηγορητικές επιστολές» ο Ντεκάρτ απευθύνεται σε ανθρώπους που πενθούν την απώλεια αγαπημένου τους προσώπου. Παραθέτω ένα απόσπασμα από την επιστολή προς τον Χόυχενς, 20 Μαΐου 1637: «Μολονότι φοβόμουν για την υγεία σας ενόσω δεν τρώγατε και δεν ξεκουραζόσασταν για να υπηρετήσετε ο ίδιος την…
-
Παρουσίαση βιβλίων του Ραϋμόνδου Αλβανού
Την Κυριακή 6 Νοεμβρίου ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Κοζάνης διοργάνωσε την παρουσίαση των βιβλίων του Ραϋμόνδου Αλβανού, «Σλαβόφωνοι και Πρόσφυγες. Κράτος και Πολιτικές ταυτότητες στη Μακεδονία του Μεσοπολέμου» και «Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες», που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Επίκεντρο. Ήταν μια ωραία βραδιά. Από αυτές που δίνουν ελπίδα ότι είναι δυνατό, αφού παραμερίσουμε τις όποιες διαφορές μας, να μιλήσουμε για καυτά ιστορικά θέματα, όπως είναι η συνύπαρξη σλαβόφωνων και προσφύγων στη Δυτική Μακεδονία και ο εμφύλιος πόλεμος. Το βέβαιο είναι ότι η Ιστορία ταλάνισε τις ζωές των ανθρώπων στο παρελθόν, αφήνοντας τα ίχνη της μέχρι σήμερα.
-
Ο Ισίδωρος Ζουργός στην Κοζάνη για το τελευταίο του βιβλίο
Γράφει η φιλόλογος και ιστορικός Ελένη Σαββίδου για το βιβλίο: “Ένα μυθιστόρημα με φόντο τη Μέση Βυζαντινή περίοδο, αποτελεί το τελευταίο βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού: «Περί της εαυτού ψυχής». Συγκεκριμένα στο παρόν έργο γίνεται λόγος περί της ψυχής του Σταυράκιου Κλαδά, όπου ο κεντρικός ήρωας, νοτάριος δηλαδή αντιγραφέας, φτάνοντας πια στη δύση της ζωής του, αποφασίζει να αξιοποιήσει το δώρο της κόρης του και να συγγράψει την αυτοβιογραφία του. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα χρονογράφημα που καλύπτει την εποχή της βασιλείας των Κομνηνών. Τρεις ήταν οι Κομνηνοί -πατέρας, γιος, εγγονός- τρεις κι οι αδερφοί Κλαδά, όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Σταυράκιος. Πιο συγκεκριμένα η ιστορική αφήγηση ξεκινά το 1071, όπου μετά την…
-
“Ταξίδι στο κράτος” με ξεναγό τον Δ. Χριστόπουλο
Καιρό είχα να διαβάσω ένα βιβλίο ιδεών και να απολαύσω τόσο τη ζωντάνια της γραφής όσο και τη θεματολογία, που φαίνεται εκ πρώτης όψεως «βαριά» (αλλά δεν είναι). Με έναν λόγο που ρέει, ο συγγραφέας παίρνει θέση απέναντι σε αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως τι είναι έθνος, κράτος, δίκαιο, κυριαρχία, ατομικά δικαιώματα. Ο Δημήτρης Χριστόπουλος, Καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, πετυχαίνει μια «έντιμη υποκειμενική προσέγγιση» (όπως υπόσχεται ο ίδιος στην εισαγωγή) με όσο γίνεται πιο απλό και άμεσο τρόπο, χωρίς, ωστόσο, εκπτώσεις στη (δι)επιστημονική προσέγγιση των ζητημάτων. Γεγονός είναι ότι οι έννοιες που πραγματεύεται είναι σημαντικές και, πολλές φορές, ακανθώδεις. Και, για να δώσω ένα παράδειγμα της γραφής του, παραθέτω το απόσπασμα…
-
Η ποιητική του ελάχιστου
Όταν συζητούσαμε με τη συγγραφέα Σεβαστή Κωνσταντινίδου για λογοτεχνία και τι μας αρέσει να διαβάζουμε, έλεγε ότι δεν της αρέσουν τα διηγήματα που γυρεύουν με τις ανατροπές τους να ταρακουνήσουν το αναγνωστικό κοινό, να το εκπλήξουν και να το συγκινήσουν (ενδεχομένως). Η ίδια πιστεύει πως η αφήγηση ιστοριών θα πρέπει να αφουγκράζεται την πραγματικότητα, μια πραγματικότητα όπου σε πρώτο επίπεδο φαίνεται να μη συμβαίνει τίποτε ιδιαίτερο. Εκεί όπου τα πράγματα κυλάνε συνήθως χωρίς εκπλήξεις, εκεί, εντέλει, όπου ο συγγραφέας παρεμβαίνει όσο γίνεται λιγότερο. Η αντίληψη αυτή της συγγραφέα για τη λογοτεχνία διαπερνά τη συλλογή διηγημάτων «Ο ήλιος στο παράθυρο», που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ιωλκός. Ο Γάλλος φωτογράφος Henri…
-
“Το δέρμα” της Βίβιαν Στεργίου
«…όλη η Γερμανία, όπως όλη η Ευρώπη, βυθίζεται συνεχώς στη φτώχεια. Γι’ αυτό, Brexit και πάλι Brexit. ….. Ας πουλήσουν την Ευρώπη στην Κίνα, αλλιώς όλο και θα φτωχαίνουν και θα χάνονται δουλειές, όλο και κάποια μα@ακισμένη Ευτυχία από την Καισαριανή δεν θα βρίσκει να εργαστεί για πάνω από τετρακόσια πενήντα ευρώ˙ γιατί θα πρέπει να ανταγωνίζεται το work ethics άλλων λαών, που δεν χάνουν τη μέρα τους ποστάροντας positive vibes και αναλύοντας στο Facebook ό,τι κατεβάσει η κούτρα τους». Σε όλη τη συλλογή διηγημάτων η Βίβιαν Στεργίου με ιδιαίτερο κοφτερό βλέμμα σαρκάζει τη δηθενιά, τη συνεχή αναζήτηση για ξεχωριστές εμπειρίες, το κενό της σύγχρονης εποχής. Στηλιτεύει, με τον ξεχωριστό…